Türkiye’de Arabulucu Olmanın Şartları ve Arabuluculuğun Gelişim Süreci
Arabulucu Olmanın Şartları
Türkiye’de arabulucu olabilmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar, arabuluculuk sürecinin etkin ve profesyonel bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla belirlenmiştir. İşte Türkiye’de arabulucu olmanın temel şartları:
- Türk Vatandaşı Olmak: Arabulucu adayının Türk vatandaşı olması gerekmektedir.
- Mezuniyet: Hukuk fakültesi mezunu olmak ve en az beş yıllık mesleki kıdeme sahip olmak şarttır.
- Eğitim: Arabuluculuk eğitimi veren kurumlar tarafından düzenlenen arabuluculuk eğitim programını tamamlamak gerekmektedir. Bu eğitim programları, arabuluculuk süreçleri, teknikleri ve etik kurallar hakkında bilgi vermektedir.
- Sınav: Arabuluculuk eğitiminin ardından Adalet Bakanlığı tarafından düzenlenen arabuluculuk sınavında başarılı olmak gerekmektedir.
- Kayıt: Sınavda başarılı olan adaylar, Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Daire Başkanlığı tarafından tutulan arabulucular siciline kayıt olmalıdır.
- Sürekli Eğitim: Arabulucuların, mesleki bilgilerini güncel tutmak amacıyla sürekli eğitim programlarına katılmaları gerekmektedir.
Türkiye’de Arabuluculuğun Gelişim Süreci
Arabuluculuk, Türkiye’de nispeten yeni bir kavramdır ve son yıllarda hızlı bir gelişim göstermiştir. Türkiye’deki arabuluculuğun gelişim süreci şu şekilde özetlenebilir:
- İlk Adımlar (2000’ler): Türkiye’de arabuluculuğun temelleri 2000’li yılların başında atılmaya başlanmıştır. Bu dönemde, özellikle Avrupa Birliği ile uyum sürecinde arabuluculuğun önemi fark edilmiş ve çeşitli çalışmalar başlatılmıştır.
- Yasal Düzenlemeler (2012): 2012 yılında “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu” kabul edilmiştir. Bu yasa ile arabuluculuk, hukuki bir süreç olarak tanımlanmış ve arabuluculuğun nasıl uygulanacağına dair esaslar belirlenmiştir. Bu yasa, arabuluculuğun gönüllü bir süreç olduğunu ve tarafların anlaşarak arabuluculuk sürecine katılabileceğini belirtmektedir.
- Zorunlu Arabuluculuk (2018): 2018 yılında, iş uyuşmazlıklarında arabuluculuk zorunlu hale getirilmiştir. Bu düzenleme ile iş mahkemelerinde dava açılmadan önce arabuluculuk sürecinin tamamlanması şartı getirilmiştir. Bu değişiklik, arabuluculuğun kullanımını önemli ölçüde artırmış ve arabuluculuk süreçlerinin daha yaygın hale gelmesini sağlamıştır.
- Genişleme ve Kurumsallaşma (2019 ve sonrası): 2019 yılında, ticari uyuşmazlıklarda da arabuluculuk zorunlu hale getirilmiştir. Bu düzenleme, arabuluculuğun ticari anlaşmazlıkların çözümünde de önemli bir rol oynamasını sağlamıştır. Ayrıca, bu dönemde arabuluculuk hizmetleri veren kurumlar ve arabulucuların eğitimi konusunda çeşitli düzenlemeler yapılmış ve arabuluculuğun kurumsal yapısı güçlendirilmiştir.
- Sürekli Gelişim ve Eğitim: Arabuluculuğun etkin bir şekilde uygulanabilmesi için arabulucuların sürekli eğitim alması ve mesleki bilgilerini güncel tutmaları gerekmektedir. Bu amaçla, çeşitli eğitim programları ve seminerler düzenlenmekte ve arabulucuların mesleki gelişimleri desteklenmektedir.
Sonuç
Türkiye’de arabuluculuk, son yıllarda önemli gelişmeler göstermiş ve hukuk sisteminin önemli bir parçası haline gelmiştir. Arabulucu olabilmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmekte olup, arabulucuların mesleki eğitim ve sınav süreçlerinden geçmesi gerekmektedir. Türkiye’deki arabuluculuğun gelişim süreci, yasal düzenlemeler ve zorunlu arabuluculuk uygulamaları ile hız kazanmış ve bu süreçlerin etkin bir şekilde yürütülmesi için çeşitli kurumsal yapılar oluşturulmuştur. Gelecekte, arabuluculuğun daha da yaygınlaşması ve etkin bir şekilde kullanılması beklenmektedir.